Τα δύο ισχυρότερα ή από τα δύο ισχυρότερα πράγματα στα ανθρώπινα είναι τα αισθήματα και η λέξη. Αισθήματα έχουμε όλοι ανεξαρτήτως υγείας, ευφυΐας, θέσης στην κοινωνία. Χωρίς αισθήματα δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ευφυΐα μας να κάνουμε μια πρόσθεση ή να λύσουμε μια διαφορική εξίσωση, δεν μπορούμε να πάρουμε μια στοιχειώδη απόφαση όπως είναι το άνοιγμα μιας πόρτας. Άνθρωποι που υπέστησαν βλάβη στον μετωπικό λοβό του εγκεφάλου, όπου γίνεται επεξεργασία των συναισθημάτων, αδυνατούν να αποφασίσουν αν θα βαδίσουν δεξιά ή αριστερά. Έχω σημειώσει πολλά εσφαλμένα κλισέ που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Το πιο εσφαλμένο είναι «αποφασίζω με τη λογική και όχι με το συναίσθημα», το άλλο είναι «μαθηματική ακρίβεια».
Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γνώστης της δύναμης του συναισθήματος και της λέξης. Διατρέχει και με τα δυο τη γειτονιά, το Ρέθυμνο, τον κόσμο. Προσεγγίζει τον άνθρωπο με ευαισθησία. Είναι γιατρός κατά την εκπαίδευση και ξέρει ότι ο ασθενής, πριν από τη διάγνωση και το φάρμακο, έχει ανάγκη τον καλό λόγο που κατευθύνει το συναίσθημα στη γαλήνη. Και γαλήνη νοσταλγία, συγκίνηση δίνει μέσα από τα μικρά διηγήματα αυτής της συλλογής.
Η λέξη και το συναίσθημα συνιστούν έναν εξαιρετικό ζεύγος. Η λέξη μπορεί να κατευθύνει και να ελέγξει το συναίσθημα. Μπορεί να το οδηγήσει στη δημιουργία ή στην αποδόμηση, στη γαλήνη ή στην κατάθλιψη. Το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από όλους οι ψυχολόγοι.
Η τελειότητα προσεγγίζεται όταν μια λέξη γίνει χίλιες εικόνες και όταν μια εξίσωση γίνει χίλιες λέξεις. Το αντίστροφο είναι καταδικασμένο στη λήθη. Η γλώσσα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει ό,τιδήποτε. Αν όμως η γλώσσα δεν αντιγράφει σωστά και με φαντασία τον κόσμο και αν δεν τιμά τη μακρά της παράδοση, από τον Όμηρο και τον Σοφοκλή, ως το Δάντη και τον Σαίξπηρ, δεν είναι γλώσσα, είναι κακή άρθρωση.
Το μεγάλο ζήτημα είναι πώς θα περάσει κανείς από αυτό τον κόσμο με χάρη. Η γνώση θέλει τρέλα. Ο κόσμος θέλει τρέλα. Ο κόσμος θέλει αντίσταση, γιατί οι πολλοί ανταλλάσσουν λέξεις με επίπεδες εικόνες της τηλεόρασης, ανταλλάσσουν την οριστική με την ευκτική. Ο άνθρωπος από την ώρα που γεννιέται ως την ώρα που φεύγει αισθάνεται, συναισθάνεται. Ο σωστός λόγος τού κρατάει την ισορροπία. Ο σωστός λόγος είναι πρώτα δίκαιος. Ο Μανόλης Καλλέργης λόγο δίκαιο μας δίνει απλόχερα.
Γιάννης Φίλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου